Bliyaal

OKUMA LİSTESİ

Bijou kitap listesinden bahsedince, “bu sıcak yaz ayında paracıklarımızı hangi kayda değer şeylere – bana göre elbet – harcayabiliriz?” diyerekten aşağıdaki kısa okuma listesini yazdım:

Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam – Suraiya Faroqhi (Tarih Vakfı Yurt Yayınları)

Osmanlıların zaman, mekân ve güzellik kavramları, yemek ve sohbet kültürleri, iletişim ağları üzerine …

“(…) Bu aşk simgeleri, bir kese içindeki küçük eşyalardan oluşan bir koleksiyondur; eşyalardan her biri bir aşk ilanını simgelemektedir. İlki bir incidir ve “Sen güzeller arasındaki incisin” anlamına gelir. Bir karanfilin söylemek istediği şudur: “Sen bir karanfilsin, ama geçip gidiyorsun, sen bir gül goncasısın, ama seni saklamak mümkün değil, seni ne zamandan beri seviyorum, ama senin bundan haberin yok.” Bir saç teli “Sen benim başımın tacısın” anlamına gelmektedir. Üzüm ise (herhalde siyah üzüm olacak) aynı bugün olduğu gibi “iki gözüm” anlamını taşıyor. Bir parça altın telin anlamı ise “Ölüyorum, hemen gel.” Mektubun altına eklenen bir miktar biber de “Bize doğru dürüst bir haber gönder!” demeye gelir.”

Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi: 1500-1914 – Şevket Pamuk (İletişim Yayınları)

“Ecdadımız ekonomide ne haltlar yemiş?” diyenler için. Osmanlı’nın ekonomik çöküşünün nedenleri için basit bir dille ve kolay okunabilir şekilde yazılmış iyi bir başlangıç kitabı. Şevket amcam da Orhan Pamuk’un Boğaziçi Üniversitesi’nde profesör olan kardeşi.

“Merkezî devletin tarımsal artığın daha büyük bir bölümüne doğrudan el koyma çabalarının ikinci ve uzun dönemde daha önemli sonucu ise, dirlik düzeninin ya da tımar sisteminin gerilemesi ve iltizam düzeninin tarımsal kesime yayılması olmuştur.”

Osmanlı Gerçeği – Erdoğan Aydın (Cumhuriyet Kitapları)

Osmanlı üzerine eleştirel bir okuma yapmak isteyenler için … Önsöz’den:

“Özetle Osmanlılık, kendi halkına yabancılaşmış devşirme ve despotik bir devlet geleneği olduğundan, onu savunarak halktan ve demokrasiden yana olmak mümkün değildir. Dolayısıyla, Osmanlı’yla özdeşleştiğimiz oranda, hukuk devleti ve demokratik bir toplum hâline gelmemiz daha da olanaksızlaşacaktır.”

Wittgenstein’ın Maşası – D. Edmonds ve J. Edinow (YKY)

20. yüzyılın iki önemli filozofu (eşcinsel) Ludwig von Wittgenstein ile (kibirli) Karl Popper arasında Cambridge Üniversitesi’nde yaşanan ünlü – Wittgenstein’ın Popper’e salladığı söylenen – “maşalı” tartışmanın hikayesi. Yardımcı oyuncu rolünde de İngiliz filozof Bertrand Russell var.

“Wittgenstein, “Beni yanlış anladın Russell. Zaten beni hep yanlış anlarsın,” diyor. “Yanlış” derken ş’yi vurguluyor ve “Russell”ı da “HRussell” gibi söylüyor. Russell, “Zaten her şeyi birbirine karıştırıyorsun Wittgenstein. Hep karıştırırsın zaten,” diyor.”

Türkiye’de Devlet ve Sınıflar – Çağlar Keyder (İletişim Yayınları)

Osmanlı’nın son dönemlerinden alıp 1980’lerin başına kadar geliyor kitap. Taa master yaparken sınıfa anlatmak için okumuştum. Benim favorilerimden ...

“19. yüzyıldan beri bütün reformcuların sarıldıkları amaç, Batı normlarına uygun modern bir toplumun yaratılmasıydı. Toplumsal bağlamda bu proje, dar gruplara yönelik bağlılıkların kökünün kazınarak, bunun yerine yalnız, ama rasyonel bireyleri bir arada tutma işlevi görecek bir gesellschaft’ın oluşturulması demekti. Demek ki, hedef, kendi başına din değil, İslâmiyet’ten kaynaklandığı ve meşruluklarını İslâmiyet’in düsturlarından aldığı iddia edilen gelenekler, âdetler ve gündelik davranışı yöneten kurallardı.”

Sosyoloji Notları ve Konferansları – Cemil Meriç (İletişim yayınları)

Meriç’in kızının 65-75 yılları arasında derslerde tuttuğu notlardan ve konferans notlarından oluşuyor. Bazen bir cümle ile bütün olup bitenleri özetliyor Meriç. İşte bir tanesi:

“Anti-tezini aramayan, onunla görüşmeyen, hatta onu kuvvetlendirmeye çalışmayan düşünce mağlubiyete mahkûmdur.”

Son olarak da Jorge Luis Borges'dan iki kısa hikaye kitabı:

Alçaklığın Evrensel Tarihi (En sevdiğim hikaye “Yaya Kalan Büyücü”)

Brodie Raporu (Burada favorim “Araya Giren”)

Bunlara Amerikalı ünlü korku yazarı H. P. Lovecraft’ın Dost Yayınları’ndan çıkan üç ciltlik külliyatı da eklenebilir.

Valla aklınızda bu tarz bir okuma listesi varsa siz de yazın derim. Bazen insanın aklına hiç gelmemiş, ilginç kitaplar çıkabiliyor.